Hiro’a n°163 – E reo tō ‘u : Te tahi mau fa´a´ohipara´a no- te piripiri, pua, puara-tae te re´a tahiti

reo  ‘u 

Direction de la culture et du patrimoine (DCP) – Te Papa hiro’a ‘e Faufa’a tumu 

Rohipehe : Natea Montillier Tetuanui (vāhine 

Ohipa : ‘Ihi nūna’a, ‘ihi reo  

www.culture-patrimoine.pf 

 

Te tahi mau fa´a´ohipara´a no- te piripiri, pua, puara-tae te re´a tahiti 

Teie te tahi nau rā’au e tupu nei  ni’a i  ‘e’a to’opiti  ‘Ōpūnohu i Mo’orea– te ara-tupuna ‘e te ‘e’a  te ‘āro’a Pu’uroa – i fāna’o i te tahi mau paruai fa’a’ite’itera’a i  rātou fa’a’ohipara’a i roto i te orara’a ā te Mā’ohi, i te mātāmua iho ā . 

 

PiripiriUrena lobata, arbrisseau, Caesarweed, POL 

 E firihia te puruUa riro teie i’oa rā’au piripiri ei i’oa  te tā’ato’ara’a ō te mau rā’au ē piripiri (R. Taputuara’i, 2016). 

 piripiri Urena lobata Fleur JfB

Pua, hau’ouFagraea berteroana, arbre, tree, IND  

rā’au tupu i ni’a i te tahara’a ‘aivi i raro a’e mai i te 800 mētera i te teitei. (cf miro 1&2) ; e rā’au mo’a au-roahia e te ta’ata; e ‘ū hiri teatea, e mea ha’a a’e o na i te tumu miro e te tumu tou. E rā’au tarai-‘ohie roa  te hāmani i te tauiha’a mo’a ( tātauti’i). Ia ūa’a te pua e tāpa’o fa’a’ite e piri pae fenua mai te tohora e  rātou fanau’a. E mea no’ano’a  te hei pua (upo’o e ‘arapo’a) ‘uo’uo ‘ō  māre’are’a i te tapera’a mahanaia tūpa’ipa’i-ana’e-hia te mā’a e roa’a mai ia te ‘ū puatou ; E riro ato’a te pua ei hōho’a tīfaifai. 

 

PuarātāMetrosideros collina arbre, tree, Pacific rata, IND 

rā’au tupu i ni’a i te tahara’a ‘aivi i raro a’e mai i 2000 mētera i te teitei (Taputuara’i, 2016), e mea tāviriviri  na mau a’a e  na ‘āma’a. E, e oro ‘ōmenemene e te mā’ute’ute  na pua pi’ihia pua ō Pere (te atua vahine ō te mou’a-hī-auahi, ō te vera ō te fenua), te aura’a ato’a ō te i’oa, e pua ō Rātā. 

 

Re’a tahiti,Curcuma longa, safran d’Océanie, Turmeric, POL 

 E ravehia  na a’a ota ‘aore ra tunuhia i roto i te mā’a; e ‘uihia teie a’a e horo’a mai ‘oia i te ‘ū māre’are’a puatou tei fa’a’ohipahia  te fa’anehenehe e te fa’ano’ano’a i te ‘ahu, tapa, taura e te vai atu ra ; ia ‘ānoi mono’i, e riro ei tāvai tino (ō te ‘arioi). E rapa’au fīvahe’arumati. 

Vous aimerez aussi...